بررسی مفاهیم نمادین نقوش سرلوح آغازین خمسه نظامی موجود در کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار (شهید مطهری)
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
تذهیب به عنوان شاخهای از هنراسلامیـ که دربرگیرنده مفاهیم ماورایی در عین زیبایی و کمال است ـ کمتر بهصورت شاخههنری مستقل موردتوجه واقعشده و بیشتر در خدمت سایر هنرهایاسلامی مطرح بودهاست. در عصرصفویه که حکمت وعرفان با دین آمیخته شد و مراکز بزرگ فکری و عرفانی گسترش یافت، تاثیرات این تفکرات بهواسطه رابطه سفارشدهندگان و هنرمندان در این عرصه جلوه بیشتری یافت. یکی از مهمترین منابع تصویرسازی در طول ایندوره اشعارنظامی بود که از جذابیتهای آنها میتوان به ویژگیهای بیانی نظامی در تجسم و توصیف مضامین عشق عرفانی و روحانی بهویژه در «خمسهنظامی» اشاره نمود که به دلیل زیبایی و تخیل زائدالوصف آنها بسیار موردتوجه نگارگران قرار گرفتهبود. از نمونههای نفیس و منحصربهفرد خمسهنظامی می توان به نسخه موجود در کتابخانه شهیدمطهری اشاره نمود. این پژوهش ارتباط و تعامل میان معانی عمیق نهفته در عناصربصری سرلوح آغازین این خمسه را در تطبیق با معراجیههای این نسخه براساس اطلاعات کتابخانهای و با روش توصیفیـ تحلیلی و با رویکرد تطبیقی مورد بررسی قرار میدهد. ازآنجاییکه هنر اسلامی دارای گنجینه عظیمی از معانی عمیق عرفانی و حکمتالهی است که ریشه در بنیانهای ژرفتفکر معنوی و الهی دارد، مطالعه معراجیههای نظامی بیانگر آن است که شاعر در توصیف این واقعهعظیم دینی باتوجه به منابع سیره و تفسیر، از مفاهیمنجومی جهت تشریح سیروسلوک عرفانی بهره بردهاست. لذا تنها راه بررسی معنای آثار نظامی مطالعه زبان نمادین و رمزگونه میگردد. همچنانکه در این شاهکار هنری نیز مراحل مختلف معراج پیامبر(ص) در سهسطح از نقوش تذهیب به صورت مولفههای نمادین به نمایش درآمده است؛ زیرا هنر در تمدنهای دینی زبان نمادین برمیگزیند و مفاهیم درونی خود را در قالب آن بیان میکند.
منابع مشابه
بررسی مضمونی و بصری نگاره های خمسه نظامی موجود در کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری- پروژه عملی: تصویرآرایی یکی از داستانهای غیرمصور خمسه نظامی با استفاده از عناصر بصری و ویژگی های مضمونی نسخه ی خطی خمسه نظامی موجود در کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری
نگارگری ایرانی هنری اصیل و والاست که ضمن در برداشتن مفاهیم والای عرفانی ترکیب های چشم-نوازی از عناصر بصری را به مدد قدرت خیال درخود جای داده است. تأثیر مستقیم شعر و ادب فارسی بر نگارگری به عنوان یکی از هنرهای اصیل ایرانی، در تمامی ادوار، به ویژه در اوج درخشش، در عصر صفوی بسیار مشهود است. در این دوره نسخ بیشماری کتابت و مصور گردیده که در زمره نفیس ترین نسخ خطی دنیا قرار گرفته اند. یکی از آثار فا...
فهرست نسخه های خطی کتابخانه ی مدرسه ی عالی شهید مطهری (سپهسالار) در زمینه ی علم اخلاق
نسخه های خطی موجود در کتابخانه های ایران، از مهم ترین سرمایه های علمی و فرهنگی کشور به شمار می آید. این میراث کهن به یُمن تلاش های بی وقفه ی دانشمندان، کتّاب و کتابخانه ها در طی قرن های متمادی محفوظ مانده است. بخش خطی کتابخانه ی مدرسه ی عالی شهید مطهری شامل چهار هزار و یکصد و هشتاد و سه نسخه کتاب و رساله در زمینه ی علوم مختلف است. از آن میان، ده ها نسخه و رساله ی موجود در زمینه ی علم اخلاق، جایگ...
متن کاملفهرست نسخههای خطی کتابخانهی مدرسهی عالی شهید مطهری (سپهسالار) در زمینهی علم اخلاق
نسخههای خطی موجود در کتابخانههای ایران، از مهمترین سرمایههای علمی و فرهنگی کشور بهشمار میآید. این میراث کهن به یُمن تلاشهای بیوقفهی دانشمندان، کتّاب و کتابخانهها در طی قرنهای متمادی محفوظ مانده است. بخش خطی کتابخانهی مدرسهی عالی شهید مطهری شامل چهار هزار و یکصد و هشتاد و سه نسخه کتاب و رساله در زمینهی علوم مختلف است. از آن میان، دهها نسخه و رسالهی موجود در زمینهی علم اخلاق، جای...
متن کاملمفاهیم نمادین در نقوش قالی سنقر
Love of beauty and perfection is an inherent characteristic of human beings. The principle of “need” complements the sense that brings artistic creation in him to a peak, resulting in the formation and permanence of culture. The “carpet” may not represent a pure form of art, but it there is no doubt that its artistic and visual qualities put it beyond a mere commercial c...
متن کاملبررسی کتیبه های مسجد ـ مدرسه ی شهید مطهری
مجموعه ی سپهسالار، شامل مسجد و مدرسه، دارای زنجیره ای از تزیینات هنر و معماری دوران قاجار، بویژه در زمینه ی کاشیکاری، نقاشی، کتیبه نگاری، گچ بری و هنرهای مرتبط با چوب و درودگری است. این مجموعه را حسین خان ملقب به سپهسالار (1241ـ 1298 هـ . ق) با استفاده از اموال شخصی خود و به کارگیری معماران و هنرمندان بنام و طراز اول زمان، احداث و وقف نمود. کتیبه های بکار رفته در مجموعه، همراه با کاشیکاری های ر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 1395 شماره شماره پنجم
صفحات 29- 64
تاریخ انتشار 2016-08-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023